makaleler
MAKALELER
OTİZM VE SPOR

Otizm’de Spor Eğitimi, “TEDAVİ” edici bir yöntem değil “BECERİ EĞİTİMİ’ dir.
Otizm spektrum bozukluğu, üç yaşından önce ortaya çıkan, yaşam boyu devam eden, merkezi sinir sistemini etkileyen gelişimsel bir bozukluktur. Otizm tanısı alan çocukların gelişimlerinde birtakım gecikmeler görülmektedir. Bu nedenle gelişimsel açıdan desteklenmeleri gerekmektedir. Bu çocukların gerek bireysel gelişimleri gerekse sosyal iletişim becerileri ile ilgili desteğin önemi dikkate alındığında “spor” oldukça anlamlıdır.
Otizmli çocukların kişisel özellikleri, gereksinimleri ve yapabilirlik düzeyleri belirlenerek spor branşları ve egzersiz türleri belirlenmekte, orijinal veya uyarlanmış şekilleriyle alınabilmektedir. Kullanılacak materyal seçimi de bu çerçevede belirlenmektedir. Sportif materyaller bireysel farklılıklara göre değişse de genel olarak salıncak, trombolin, sallanan at, tırmanma merdiveni, denge tahtası, kum/top havuzu sayılabilmektedir.
Özel gereksinimli bireyler için temel hareket gelişimini destekleyici çalışmalar bulunmaktadır. Sherborne Gelişimsel Hareket Eğitimi bu çalışmaların başında gelmektedir. Sherborne Gelişimsel Hareket Eğitimi ortak hareket deneyimleriyle etkileşim içinde öğrenme olanağı sunan kökenini insan gelişiminin doğal modellerinden alan iyileştirici bir müdahale çeşididir. Hareketler yolu ile çocuklarda beden farkındalığı ve özgüven gelişimini hedefler. Ayrıca kendi alanlarından çıkarak dışarıya doğru hareket etme ve çevreyi keşfetme becerilerini geliştirirler. Programında bireyler kendi kendileriyle ve diğerleriyle oynamaya davet edilir. Sherborne Gelişimsel Hareket Eğitimi Programını her birey bir partnerle uygular, amaç; partnerlerin hareketlerini kendi bedenleri aracılığıyla hissetmelerini sağlamak, birbirini kollamak ve diğerlerine saygı duymak böylece diğerlerine güven ve kendisine özgüven inşa etmektir.
Otizmli Çocuklara Sporun Katkıları
- Spor çalışmaları ile otizmli çocuklara, spor becerileri kazandırmak, özgüven duygusunun gelişimini sağlayarak başarı ve sosyalleşme süreçlerine katkı sağlanmaktadır.
- Hareket becerilerinin gelişimi; onların karmaşık davranışları öğrenmesine önemli katkılar sağlamaktadır.
- Vücut koordinasyonuna ve kompleks hareketlerin kazanılmasına yardımcı olmaktadır.
- Çocukların hareket eğitimi yoluyla duygusal ve sosyal gelişimlerine katkı sağlanmaktadır.
- Davranış problemlerinin azalmasını ve günlük yaşama uyumu sağlar. Örneğin göz temasından kaçınma, takıntılı davranışların tedavi sürecinde oyun formatındaki egzersizler olumlu sonuçlar doğurmakta ve spor çalışmaları sayesinde çocuklar sosyal ortamlara daha rahat girerek iletişim becerilerini geliştirmektedir.
- Kurallar çerçevesinde hareket etmesini sağlamakta, böylece sosyal ilişkilerini arttırmaktadır.
KAYNAKÇA
Karaküçük S., (2012). Terapatik Rekreasyon. Ankara: Gazi Kitabevi
Şahin, S. (2012). “Yaygın Gelişimsel Bozukluklar (YGB) Otistik Spektrum Bozukluğu (OSB)”( Edt; Prof. Dr. E. Nilgün Metin). Özel Gereksinimli Çocuklar, Maya Akademi, Ankara
Ekleyen:
HAZAN OĞUZ